Czy członek zarządu może pełnić swoją funkcję bez wynagrodzenia?

Zasadniczo członkowie zarządu mogą pełnić swoją funkcję na podstawie różnych tytułów prawnych. Może to być umowa o pracę, umowa cywilnoprawna, kontrakt menedżerski czy też samo powołanie w formie uchwały. Zdarza się również, że członek zarządu pełni swoją funkcję bez wynagrodzenia.

Członek zarządu bez wynagrodzenia – czy to możliwe?

Aby jednak zrozumieć ewentualne konsekwencje nieodpłatnego pełnienia takiej funkcji,  należy odwołać się do zdefiniowanego na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych („ustawa CIT”) pojęcia „przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń”. Zgodnie bowiem z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy CIT przychodem jest także m.in. wartość rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń. Przyjmuje się, że z nieodpłatnymi świadczeniami mamy do czynienia, gdy podatnik uzyskuje korzyść kosztem innego podmiotu i nie wykonuje w zamian żadnego świadczenia wzajemnego.

W myśl art. 12 ust. 6 ustawy CIT wartość świadczeń w naturze, w tym nieodpłatnych świadczeń, ustala się – jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców, a w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Czyli jednym słowem, z przychodem z nieodpłatnych świadczeń mamy do czynienia, gdy świadczeniu jednego z podmiotów nie towarzyszy świadczenie drugostronne. Oznacza to, że świadczenie uzyskane przez podatnika w sytuacji, gdy spełniający świadczenie uzyskuje albo ma uzyskać w przyszłości wzajemnie jakieś inne przysporzenie majątkowe, nie ma charakteru nieodpłatnego.

W myśl powyższego powszechnie przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie nie występuje, gdy członkiem zarządu pełniącym funkcje bez wynagrodzenia jest wspólnik tej spółki. Taki członek zarządu, mimo braku wynagrodzenia, otrzymuje różnorodne korzyści ekonomiczne w postaci dywidendy czy innych udziałów w zysku spółki. W takim przypadku wynagrodzeniem wspólnika jest wynikające z art. 191 § 1 Kodeksu spółek handlowych prawo do udziału w zysku tej osoby prawnej.

W celu określenia czy mamy do czynienia z „nieodpłatnym świadczeniem”, należy zbadać ogół okoliczności sprawy. Przykładowo, w sprawie dotyczącej pobierania przez pracownika wynagrodzenia z tytułu zawartej umowy o pracę z urzędem miasta, pełniącego jednocześnie nieodpłatnie funkcję członka zarządu w spółce, w której miasto było większościowym udziałowcem, sąd wskazał, że należy wnikliwie przeanalizować, czy stosunek pracy obejmował również wykonywanie obowiązków zarządczych w spółkach kontrolowanych przez miasto, aby ocenić, czy spółka uzyskała w ten sposób przychód z tytułu „nieodpłatnego świadczenia. Sąd podkreślił, że dla uznania, że dane świadczenie stanowi otrzymane przez podatnika nieodpłatne świadczenie nie jest wystarczające jedynie stwierdzenie, że świadczący nie uzyskuje wynagrodzenia od podatnika z tytułu wykonanego. Powyższe stanowisko było również powielane w innych wyrokach sądów administracyjnych.

Stan faktyczny w powołanej wyżej sprawie, będący przedmiotem wyrokowania Naczelnego Sądu Administracyjnego, pozwala przyjąć, iż w ramach grupy kapitałowej, w sytuacji jednoczesnego istnienia stosunku pracy w spółce matce i pełnienia funkcji członka zarządu bez wynagrodzenia w jednej ze spółek zależnych, również możliwe jest zaistnienie stanu, w którym spółka zależna nie uzyska przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia. Podkreślić jednak należy, iż dokonanie takiej oceny wymaga wnikliwej analizy konkretnego stanu faktycznego, w tym przede wszystkim treści stosunku pracy.

A co jeśli właściwe ograny uznają, że brak wynagrodzenia był nieodpłatnym świadczeniem? Ano do zapłaty może pozostać podatek liczony od wartości takiego świadczenia.

Opublikowano w kategorii: Prawo spółek.

Jeśli spodobał Ci się mój artykuł, będę wdzięczna za klikniecie lubię to na naszym profilu na Facebooku. A jeśli jeszcze nie polubiłeś naszego profilu na Facebooku, to zachęcam Cię do polubienia. Pozwoli mi to tworzyć jeszcze więcej wartościowych tekstów, widząc, że są zainteresowani odbiorcy. To bardzo duża motywacja dla mnie w dalszej pracy.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *